Visitor center Lepenski Vir

Vizitorski centar Lepenski Vir /udaljenost od Vile 53 km/. Pre 40 godina, ovaj arheološki lokalitet otkrio je profesor Dragoslav Srejović. Kako kažu najveći i najpoznatiji svetski arheolozi i antropolozi, Lepenski vir je najznačajnije arheološko otkriće 20. veka u Evropi i jedno od najznačajnijih u svetu. Sedište je jedne od najvažnijih i najsloženijih kultura praistorije. Svetski je poznat po naseljima i stambenim i sakralnim objektima koji su na tom prostoru izgrađeni u periodu od oko 6500. do 5500. godine pre naše ere, kao i po skulpturama iz 7. milenijuma pre nove ere, posvećenih liku boga Sunca. Lepenski vir istraživan je kasnih 60-ih godina prošlog veka, kao deo velikih zaštitnih istraživanja povezanih sa gradnjom Đerdapske brane. Nije bilo očekivano da se ispod malog neolitskog naselja pronađu pažljivo planirani objekti, grobovi koji ukazuju na posebne rituale, obilje predmeta od kosti, roga i kamena, kao i monumentalne kamene skulpture. Dalja proučavanja pokazala su da Lepenski vir može da se smatra centrom specifične i dugotrajne mezolitske kulture, jedne od najsloženijih i najintrigantnijih evropskih kultura.

U središtu naselja nalazio se prostrani trg, koji je bio mesto obavljanja raznih rituala. Na osnovu oblika i proporcija staništa može se utvrditi da su graditelji Lepenskog vira raspolagali određenim matematičkim znanjima. Oko ognjišta su bile smeštene skulpture velikih oblutaka koji prikazuju ljudsku figuru na kojoj je prvobitno oblikovana samo glava. U kasnijoj fazi, skulpture dobijaju oblik ljudske figure i postaju pravi idoli. Na njima su najčešće modelovane ribolike ljudske glave, riba, jelen, a na nađenim predmetima su ugravirane zagonetne predstave: znaci slični koordinatnom sistemu, skice, slova, brojke, predeli.

Četiri decenije od izmeštanja, sredinom 2011. godine svečano je otvoren novi Centar za posetioce. Rezultat je jedinstven, velelepni prostor koji, poput školjke, u svom središtu čuva dragocen lokalitet. Autori ovog projekta su Marija Jovin i Siniša Temerinski, oboje arhitekte Zavoda za zaštitu spomenika kulture. Zanimljivo je da su oni pri projektovanju koristili isti sistem jednakostraničnih trouglova koji su pre 8000 godina primenjivali graditelji Lepenskog vira. Materijali su različiti, ali je logika, filozofija i matematika ostala ista.

Izvori: Seecult.org, Wikipedia, lepenski-vir.rs

Više informacija: http://www.lepenski-vir.rs/